====== Transformata Fouriera ====== Dyskretna transformata Fouriera (ang. Discrete Fourier Transform – DFT) jest procedurą numeryczną pozwalającą analizować, badać oraz syntetyzować sygnały w sposób dużo bardziej efektywny niż badając sygnały w postaci ciągłej [Ric03]. Dzięki DFT możliwe jest wyznaczenie zawartości częstotliwościowej dowolnego sy- gnału dyskretnego (w dziedzinie czasu). DFT wywodzi się bezpośrednio z przekształ- cenia Fouriera, danego dla sygnałów ciągłych [Ric03, Dag01, Zie02], jako dyskretny ciąg X(m) w dziedzinie częstotliwości: X(m)=\sum{x(n)e^{-j2 \pi n m/M}} gdzie x(n) to dyskretny N elementowy ciąg wartości sygnału w dziedzinie czasu. Przyjmując, iż próbki w dziedzinie czasu zbierane są w równoodległych chwilach o długości 1/fs , gdzie fs jest częstotliwością próbkowania, można wprowadzić pojęcie częstotliwości podstawowej jako: fb = \frac{fs}{N} Analiza częstotliwościowa sygnału x(n) owocuje więc wyznaczeniem wartości X(m) DFT, zwanych prążkami, w punktach osi częstotliwości będących całkowitymi wie- lokrotnościami częstotliwości podstawowej: f_m = f_b*m Częstotliwości takie nazywane będą częstotliwościami bazowymi. Dyskretne prze- kształcenie Fouriera w ogólności przyporządkowuje więc zespolonemu ciągowi N elementowemu identyczny ciąg. W większości aplikacji sygnał wejściowy ma jednak charakter rzeczywisty (części urojone są równe zero dla wszystkich próbek). Sytuacja taka implikuje, iż prążki dla m >= N/2 mają charakter nadmiarowy. Dla argumen- tów m ∈ [0, N/2 − 1] wartość wyjściowa DFT będzie miała taką samą amplitudę jak (N − m)-ta wartość wyjściowa, kąt fazowy będzie się różnił tylko znakiem [Ric03]. Kolejną bardzo ważną własnością transformaty Fouriera jest jej liniowość. Mówi ona o tym, iż DFT sumy dwóch sygnałów jest równa sumie transformat każdego z sygnałów [Ric03, Zie02]. Dzięki tej własności możliwe jest analizowanie intere- sujących nas przypadków zawierających wiele składowych, np. sygnał wraz z jego harmonicznymi. Wyniki transformaty Fouriera przykładowego sygnału (rys. 4.2a): spróbkowanego z częstotliwością 16 Hz zostały zaprezentowane na rysunku 4.2b. W widmie wyjściowym można zaobserwować obecność prążków dla częstotliwości odpo- wiadających sygnałom wejściowym, jednak ich amplituda jest inna niż oczekiwana. Jeśli rzeczywisty sygnał wejściowy zawiera składową sinusoidalną o amplitudzie A i całkowitej liczbie okresów w przedziale N próbek wejściowych, wówczas amplituda wyjściowa DFT dla tego przebiegu wynosi A · (N/2). Aby więc odczytać amplitudę z wyników DFT należy podzielić wartości wszystkich składowych przez (N/2). W powyższym przykładzie częstotliwości były starannie dobrane, tak by w zbio- rze wejściowym dana częstotliwość mieściła się całkowitą ilość razy (aby dana czę- stotliwość była częstotliwością bazową). W przypadkach gdy częstotliwość sygnału wejściowego nie jest częstotliwością bazową można zaobserwować zjawisko wycieku. Celem ćwiczenia jest ... ==== Zadanie 1 ==== Wygeneruj N próbek sygnału sinusoidalnego (amplituda 1 V,częstotliwości X Hz, faza początkowa n stopni) spróbowanego z częstotliwością 128Hz. Wykreśl wykres pierwszych M próbek w dziedzinie czasu. Wyznacz DTF z wygenerowanych próbek. Wykreśl wartości amplitudy i fazy (oś Y dla amplitudy w skali logarytmicznej). Podobna procedurę powróż dla sygnału : y=-0.1 + sin(\omega 1 * t) + 0.2 * sin(\omega 2 * t + \phi 2) Jak należy znormalizować wyniki aby otrzymany wynik był nie tylko jakościowy ale i ilościowy? ==== Zadanie 2 ==== Podaj na wejście sygnał .... 0.5 Coś o wycieku ==== Zadanie 3 ==== Podaj czesotlitosc 1 i 11 Hz przy samplingu 10 Hz. Wyplotuj wykresy w dziedzinie czasu (zagesc próbki pomiedzy wezlami). Czy jestes na podstawie samych próbek wskazac jaka czestotliwosc sygnalu zostala sprobkowana ? ==== Zadanie 4 ==== Podaj czesotlitosc 1 i 11 Hz przy samplingu 10 Hz. Wyplotuj wykresy w dziedzinie czasu (zagesc próbki pomiedzy wezlami). Czy jestes na podstawie samych próbek wskazac jaka była częstotliwość próbkowanego sygnału? ==== Zadanie 5 ==== Wygeneruj 1024 losowe próbki. Wyznacz gestosc widmowa takiego sygnalu. Pownoz czynnosc 100 razy usredniajac wyniki (moduly amplitudy). Co mozesz powiedziec o gestosci widmowej ? ==== Zadanie 6 (szum kwantyzacji) ==== Sygnał z zadania pierwszego wpuśc na przetwornik ADC (z poprzednich zajeć). Wyznazc DTF otrzymanych kodów. Co stało sie z poziomem szumów ? (pomiar powtórz dla 8,10 i 12 bitów). Dla wybranej liczby bitów ADC zmień wzmocnienie (lub offset) i zaboserwój zmiany w widmie. (W obu ćwiczeniach możesz również sprawdzić czy uśrednianie widma pomaga). ==== Zadanie 7 * ==== [opcja] filtracja w dziedzinie częstotliwości (np. zidentyfikowanie i usunięcie zakłócenia o zadanej częstotliwości) ==== Zadanie 8 * ==== [opcja] badanie wpływu funkcji okien na widmo